Wie waren mijn voorouders? Van wie stammen ze af? Wie waren die eerste Kingma’s? Waar woonden ze? Wat deden ze? Waar komt de naam Kingma vandaan? Hoe ontstond Kingma State?

Eigenlijk raakt iedereen op enig moment in zijn of haar leven wel geïnteresseerd in z’n oorsprong, in de ‘roots’ van zijn of haar familie.

Wat weten we van de oorsprong van de familie Kingma?

Speurwerk naar onze voorouders levert een zekere Jelle op, de vroegste Kingma die we nu kennen. Hij werd rond 1450 geboren in het deel van Friesland dat toen Westergo heette. De hoofdplaats van die regio was Franeker. De ouders van Jelle woonden op een boerderij, een sate op z’n Fries, die bekend stond als King(h)um, drie kilometer oostelijk van Franeker, aan de weg naar Leeuwarden. Vlakbij King(h)um lag de trekvaart die beide steden verbond.

Ter plaatste van de sate was een scherpe bocht in de weg, een kronkel, een kink. We nemen aan dat de naam King(h)um daarvan is afgeleid: het huis (‘hum’) bij de ‘kink’ in de weg. De bewoners werden ‘Kingumer’ of ‘Kinguma’ en later Kingma genoemd.

Achtereenvolgens woonden er zes generaties Kingma op de sate. Aanvankelijk waren het pachtboeren. Door hard werken, handige huwelijken en flinke grondaankopen stegen de Kingma’s op de maatschappelijke ladder tot inwoners met aanzien in de provincie Friesland. De sate werd een voorname ‘state’, Kingma State, met stemrecht in het provinciale bestuur.

Het laatste familielid dat de state bewoonde was Ignatius van Kingma (1621-1700). Hij doorliep een militaire loopbaan en bereikte de rang van kolonel met een eigen regiment ruiters. Dat regiment vocht regelmatig mee in het leger van de Zeven Verenigde Nederlanden. Als brigadier (nu: brigadegeneraal) voerde hij daarbij ook het bevel over infanterie-eenheden.

De familie Kingma werd op enig moment gerechtigd om een familiewapen te voeren.

Oorspronkelijk was het wapenschild van de Kingma’s verdeeld in twee vlakken: in het bovenste vlak twee zwarte kinkhoorns in zilver en in het onderste vlak een zilveren pijl in een blauw vlak. Het helmteken is een uitkomende zwanenhals. Na de overgang van Friesland naar het Duitse keizerrijk in de 15^e eeuw voegden veel families als eerbetoon aan de Keizer de Duitse adelaar toe aan het wapenschild, in een derde vlak. Zo kreeg de familie Kingma ook een nieuw familiewapen.

Het vermoeden bestaat dat het gebruik van de kinkhoorn in het wapen samenhangt met het woord ‘kink’ waarvan de naam Kingma vermoedelijk is afgeleid (zie boven). Een kinkhoorn is de naam voor een gedraaid, spiraalvormig hoorntje, ook wel wulk genoemd.