De State

Uitbreiding van het grondbezit

In het Kingma State archief zijn veel koopbrieven van deze laatste Jelle, maar ook van Hendrik en Saeckle Kingma bewaard gebleven. Ze waren zeer actief in het aankopen van grond: Jelle Pieters Kingum komen we tegen in aktes van 1571, 1579 en 1580; Hendrik Jelles Kingma koopt land in Peins in 1612, 1620 (3x), 1621, 1622 en 1642; Saeckle Intes is actief in 1630, 1633, 1635, 1637 en 1642.

Met die grondaankopen vergroten ze de omvang en daarmee de status van het buitengoed. Vanaf circa 1600 wordt het buitengoed ‘state’ genoemd.

In 1611 verwierf Saeckle van Kingma de state van zijn oom Hendrick (zie voor meer familiegeschiedenis en de stamboom onder genealogie).

In de akte van 1611 verklaart Hendrik Jelles Kingma State verkocht te hebben aan Saeckle Intes Kingma (1585 – 1652) en aan zijn vrouw Bucke Thomas dr. (1593 -1626) die op dat moment in Balk wonen en aan Ruurd Saeckles uit Kubaard. Hendrik Jelles en Ruurd Saeckles zijn ooms van Saeckle Intes.

De verkoop behelst “de huisinge, schuure, hovinghe, bomen ende plantagie, de visserhuysinge gerechtigd tot ende aende visserij, zwanejacht en andesins sampt lasten en profytte wijders daartoe aen ende op behorende exempt tytel, waepen ende legerstede,’t welck vercooper aan mij reservere en onderholden van Kingma¬tille,van mijn olderen aanbeerft”. Bovendien werd nog gekocht “dertichste halve pondemaat land” (=29 ½ pondemaat, vergelijkbaar met bijna 11 hectare). De verkoopprijs bedroeg 3670 Carolus gulden van 28 stuivers per stuk. Ruurd Saeckles (overleden 1618) zal als geldschieter zijn opgetreden. In een eerdere koopakte, van november 1610, gaat het om 130 pondemaat land in Kingma State, bijna 48 hectare.

In 1635 is de enige erfgenaam van Hendrik Jelles, zijn zoon Rynik Hendriks, die in Leiden studeerde, overleden en Saeckle Intes is als curator over de boedel aangesteld door vader Hendrik Jelles. De bezittingen van Rienk worden verkocht want er zijn een negental erfgenamen. Saeckle wordt koper van alle bezittingen van Hendrik Jelles en zijn zoon. Hoogstwaarschijnlijk bevat deze “inboedel” ook het wapen en de titel van Kingma State, die Hendrik Jelles uit de verkoop van 1611 had gehouden.

Tussen 1666 en 1692 is Ignatius van Kingma actief bezig het grondbezit van Kingma- state verder te vergroten met boerderijen rond Peins.